από την ποιητική συλλογή "Άψινθος" του Μ. Γκανά [Μελάνι,2012]
Αυτοί παιδί μου δεν
δεν σου χαρίζουν ούτε τη νύστα τους
όλο δεν και δεν και δέν-τρο δεν φύτεψαν τα χέρια τους
δεν χάιδεψαν σκυλί γατί πουλάκι πληγωμένο
γυναίκα άσχημη και στερημένη
αυτοί παιδί μου δεν
δεν δίνουν τ' Αγγέλου τους νερό
δεν άκουσαν ποτέ
ανάκουστο κιλαϊδισμό και λιποθυμισμένο
δεν έπιασαν με τα ρουθούνια τους
το άοσμο άνθος του θανάτου
δεν είδαν-κατάργησαν τα μάτια τους-
μια πιπεριά να γίνεται λιμπελούλα
αυτοί παιδί μου δεν
δεν ξέρουν δεν αγαπούν
ξέρουνε μόνο ν' απαιτούν
περισσότεραπερισσότεραπερισσότερα περί...
που έτσι γράφεται το μέλλον μας.
''Ο τίτλος υποβάλλει το κεντρικό θέμα της συλλογής, που δεν είναι άλλο από την οικολογική κρίση, η οποία οφείλεται, ως γνωστόν, στο καταναλωτικό μοντέλο, που υιοθετήθηκε μεταπολεμικά από τις λεγόμενες κοινωνίες της αφθονίας και συνιστά έκφραση της ύβρης που διαπράττει ο άνθρωπος απέναντι στη φύση, προκαλώντας ο ίδιος τη μοίρα του. Η ρύπανση του περιβάλλοντος, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η εξαφάνιση σπάνιων φυτών και ζώων, η καταστροφή, με άλλα λόγια, που απειλεί τον πλανήτη, ευλόγως κινητοποιεί τους ευαίσθητους ανθρώπους, όπου γης, καλλιτέχνες και μη[..]
Δεν αντέχω στον πειρασμό να μην παραθέσω τρία παραδείγματα. Το πρώτο αφορά την καταστροφή του περιβάλλοντος και τον αντίκτυπό της στον ψυχισμό του ποιητή. Έκφραση ποικιλόμορφη, αλλεπάλληλες επαναφορές, αιχμηρή κριτική, τρυφερός λυρισμός: Προσφάτως τεχνητή βροχή / εσχάτως όξινη βροχή / προσεχώς κά-τά-κλύ-σμός. / Κατά ζεύγη τα ζώα / κατά μόνας τα φυτά / κατά κρημνού οι άνθρωποι - αγεληδόν. / Κατά μάνα κατά κύρη. // Τρέχουν τα δάκρυα βροχή. / Βροχή μου. / Βροχούλα μουσκεμένη («Βροχή ψιχαλιστή ποτιστική δαρτή»). Το δεύτερο αναφέρεται ευθέως στους ενόχους της κρίσης και αποκαλύπτει την αναισθησία τους μέσα από τον περιπαικτικό χειρισμό του «δεν», τις επαναλήψεις και τις συγκοπές του: Αυτοί παιδί μου δεν / δεν σου χαρίζουν ούτε τη νύστα τους / όλο δεν και δεν και δεν- / τρο δεν φύτεψαν τα χέρια τους / δεν χάιδεψαν σκυλί γατί πουλάκι πληγωμένο / γυναίκα άσχημη και στερημένη («Αυτοί παιδί μου δεν»). Το τελευταίο αποδίδει εύστοχα τη μετάβαση από την ελευθερία της φυσικής ζωής στη σκλαβιά της βιομηχανικής. Έξοχος συνδυασμός αρχέτυπων και σύγχρονων εικόνων, αιφνίδιο πέρασμα των αλόγων από τη φύση στην ιπποδύναμη του αυτοκινήτου, ρυθμός επιταχυνόμενος, αντίστοιχος της κίνησης των αλόγων: Χαμηλή πτήση με ελικόπτερο πάνω από τη Δρακόλιμνη της Τύμφης. Καταπράσινο οροπέδιο ανάμεσα σε χιονισμένα βουνά. Στην όχθη της λίμνης ένα άλογο πυρρό ξεδιψάει. Αλαφιάζεται. Τρέχει. Τρέχουν μαζί του και τ' άλλα λευκά φαιά πυρρά σίβα μαύρα εκατόν πενήντα άλογα κάτω από ένα καπό στον δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης («Κεφαλή αλόγου σκύβει να πιει νερό»).
Θ. Μαρκόπουλος, Η Αυγή,20/1/13
"«Ενώ ως ποιητής θα μπορούσα να χαρακτηριστώ καθόλου ή ελάχιστα πολιτικός, έχω γράψει κάποια τραγούδια που εκφράζουν πολιτικές ή κοινωνικές ανησυχίες, σε μια εποχή μάλιστα που το πολιτικό τραγούδι είχε προ πολλού σιωπήσει.», έλεγε ο Μιχάλης Γκανάς σε μια συζήτησή μας πριν από λίγο καιρό («Τα ποιητικά», αρ.τ. 3). Κι όμως, όπως αποδεικνύει κι η τελευταία του συλλογή, «Αψινθος», η υπαρξιακή του αναζήτηση, αγκιστρωμένη στην Ιστορία, υπήρξε ανέκαθεν πολιτική, υπό μία ευρύτερη έννοια του πολιτικού, που αφορά τον τόπο, το παρελθόν και το μέλλον του, τον άνθρωπο μέσα στον κόσμο και πλάι ή μακριά από τον άλλον''
Τ. Δημητρούλια, Η Καθημερινή,9/12/12
Αυτοί παιδί μου δεν
δεν σου χαρίζουν ούτε τη νύστα τους
όλο δεν και δεν και δέν-τρο δεν φύτεψαν τα χέρια τους
δεν χάιδεψαν σκυλί γατί πουλάκι πληγωμένο
γυναίκα άσχημη και στερημένη
αυτοί παιδί μου δεν
δεν δίνουν τ' Αγγέλου τους νερό
δεν άκουσαν ποτέ
ανάκουστο κιλαϊδισμό και λιποθυμισμένο
δεν έπιασαν με τα ρουθούνια τους
το άοσμο άνθος του θανάτου
δεν είδαν-κατάργησαν τα μάτια τους-
μια πιπεριά να γίνεται λιμπελούλα
αυτοί παιδί μου δεν
δεν ξέρουν δεν αγαπούν
ξέρουνε μόνο ν' απαιτούν
περισσότεραπερισσότεραπερισσότερα περί...
που έτσι γράφεται το μέλλον μας.
*"Άψινθος" λέγεται ο αστέρας που έπεσε στη γη και δηλητηρίασε "το τρίτον" των πόσιμων υδάτων "και πολλοί των ανθρώπων απέθανον εκ των υδάτων ότι επικράνθησαν".
Από την "Αποκάλυψη" ο ποιητής έλκει και μια σειρά από στίχους, βιβλικά κλειδιά που ανοίγουν την εσχατολογική προοπτική ενός σκοτεινού κόσμου, του δικού μας σύγχρονου κόσμου."
λιμπελούλα
''Ο τίτλος υποβάλλει το κεντρικό θέμα της συλλογής, που δεν είναι άλλο από την οικολογική κρίση, η οποία οφείλεται, ως γνωστόν, στο καταναλωτικό μοντέλο, που υιοθετήθηκε μεταπολεμικά από τις λεγόμενες κοινωνίες της αφθονίας και συνιστά έκφραση της ύβρης που διαπράττει ο άνθρωπος απέναντι στη φύση, προκαλώντας ο ίδιος τη μοίρα του. Η ρύπανση του περιβάλλοντος, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η εξαφάνιση σπάνιων φυτών και ζώων, η καταστροφή, με άλλα λόγια, που απειλεί τον πλανήτη, ευλόγως κινητοποιεί τους ευαίσθητους ανθρώπους, όπου γης, καλλιτέχνες και μη[..]
Δεν αντέχω στον πειρασμό να μην παραθέσω τρία παραδείγματα. Το πρώτο αφορά την καταστροφή του περιβάλλοντος και τον αντίκτυπό της στον ψυχισμό του ποιητή. Έκφραση ποικιλόμορφη, αλλεπάλληλες επαναφορές, αιχμηρή κριτική, τρυφερός λυρισμός: Προσφάτως τεχνητή βροχή / εσχάτως όξινη βροχή / προσεχώς κά-τά-κλύ-σμός. / Κατά ζεύγη τα ζώα / κατά μόνας τα φυτά / κατά κρημνού οι άνθρωποι - αγεληδόν. / Κατά μάνα κατά κύρη. // Τρέχουν τα δάκρυα βροχή. / Βροχή μου. / Βροχούλα μουσκεμένη («Βροχή ψιχαλιστή ποτιστική δαρτή»). Το δεύτερο αναφέρεται ευθέως στους ενόχους της κρίσης και αποκαλύπτει την αναισθησία τους μέσα από τον περιπαικτικό χειρισμό του «δεν», τις επαναλήψεις και τις συγκοπές του: Αυτοί παιδί μου δεν / δεν σου χαρίζουν ούτε τη νύστα τους / όλο δεν και δεν και δεν- / τρο δεν φύτεψαν τα χέρια τους / δεν χάιδεψαν σκυλί γατί πουλάκι πληγωμένο / γυναίκα άσχημη και στερημένη («Αυτοί παιδί μου δεν»). Το τελευταίο αποδίδει εύστοχα τη μετάβαση από την ελευθερία της φυσικής ζωής στη σκλαβιά της βιομηχανικής. Έξοχος συνδυασμός αρχέτυπων και σύγχρονων εικόνων, αιφνίδιο πέρασμα των αλόγων από τη φύση στην ιπποδύναμη του αυτοκινήτου, ρυθμός επιταχυνόμενος, αντίστοιχος της κίνησης των αλόγων: Χαμηλή πτήση με ελικόπτερο πάνω από τη Δρακόλιμνη της Τύμφης. Καταπράσινο οροπέδιο ανάμεσα σε χιονισμένα βουνά. Στην όχθη της λίμνης ένα άλογο πυρρό ξεδιψάει. Αλαφιάζεται. Τρέχει. Τρέχουν μαζί του και τ' άλλα λευκά φαιά πυρρά σίβα μαύρα εκατόν πενήντα άλογα κάτω από ένα καπό στον δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης («Κεφαλή αλόγου σκύβει να πιει νερό»).
Θ. Μαρκόπουλος, Η Αυγή,20/1/13
"«Ενώ ως ποιητής θα μπορούσα να χαρακτηριστώ καθόλου ή ελάχιστα πολιτικός, έχω γράψει κάποια τραγούδια που εκφράζουν πολιτικές ή κοινωνικές ανησυχίες, σε μια εποχή μάλιστα που το πολιτικό τραγούδι είχε προ πολλού σιωπήσει.», έλεγε ο Μιχάλης Γκανάς σε μια συζήτησή μας πριν από λίγο καιρό («Τα ποιητικά», αρ.τ. 3). Κι όμως, όπως αποδεικνύει κι η τελευταία του συλλογή, «Αψινθος», η υπαρξιακή του αναζήτηση, αγκιστρωμένη στην Ιστορία, υπήρξε ανέκαθεν πολιτική, υπό μία ευρύτερη έννοια του πολιτικού, που αφορά τον τόπο, το παρελθόν και το μέλλον του, τον άνθρωπο μέσα στον κόσμο και πλάι ή μακριά από τον άλλον''
Τ. Δημητρούλια, Η Καθημερινή,9/12/12
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου