Γιάννης Ρίτσος
Μετά την ήττα
Προτείνεται να ακουστεί πρώτα η υποβλητική μελοποίηση του Δήμου Μούτση
Εκκίνηση προσέγγισης από παρακειμενικά στοιχεία:
τόπος-χρόνος συγγραφής [Λέρος, 1968]
Αφού οι μαθητές αντιληφθούν ότι το ποίημα του Ρίτσου γράφεται σε τόπο εξορίας και μιλάει με αφορμή τους τριάκοντα της αρχαιότητας για τη σύγχρονή του χούντα των συνταγματαρχών,
αναζητούν κοινά στοιχεία με κείμενο Ξενοφώντα.
Παράλληλα σχολιασμός α' πληθυντικού προσώπου και εντοπισμός ειρωνείας σε ποίημα
Μετά την ήττα
Ὕστερ’ ἀπ’ τήν πανωλεθρία τῶν Ἀθηναίων στούς Αἰγός Ποτα-
μούς, καί λίγο ἀργότερα
μετά τήν τελική μας ἥττα,- πᾶνε πιά οἱ ἐλεύθερες κουβέντες
μας, πάει κι ἡ Περίκλεια αἴγλη,
ἡ ἄνθηση τῶν Τεχνῶν, τά Γυμναστήρια καί τά Συμπόσια τῶν
σοφῶν μας. Τώρα
βαριά σιωπή στήν Ἀγορά καί κατήφεια, κι ἡ ἀσυδοσία τῶν
Τριάντα Τυράννων.
Τά πάντα (καί τά πιό δικά μας) γίνονται ἐρήμην μας, χωρίς
καθόλου
τή δυνατότητα μιᾶς κάποιας προσφυγῆς, μιᾶς ὑπεράσπισης ἤ
ἀπόλογίας,
μιᾶς ἔστω τυπικῆς διαμαρτυρίας. Στή φωτιά τά χαρτιά καί τά
βιβλία μας·
κι ἡ τιμή τῆς πατρίδας στά σκουπίδια. Κι ἄν γινόταν ποτέ νά
μᾶς ἐπέτρεπαν
νά φέρουμε γιά μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αὐτός δέ θά
δεχόταν ἀπό φόβο
μήπως καί πάθει τά δικά μας - μέ τό δίκιο του ὁ ἄνθρωπος.
Γι’ αὐτό
καλά εἶναι ἐδῶ - μπορεῖ καί ν’ ἀποχτήσουμε μιά νέα ἐπαφή
μέ τη φύση
κοιτώντας πίσω ἀπό τό σύρμα ἕνα κομμάτι θάλασσα, τίς πέ-
τρες, τά χορτάρια,
ἤ κάποιο σύννεφο στό λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι
ἴσως
μιά μέρα νά βρεθεῖ ἕνας νέος Κίμωνας,* μυστικά ὁδηγημένος
ἀπό τόν ἴδιο ἀιτό, νά σκάψει καί νά βρεῖ τή σιδερένια αἰχμή άπ’
το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αὐτήν, καί νά τήν κουβαλήσει ἐπίση-
μα
σέ πένθιμη ἤ δοξαστική πομπή, μέ μουσική καί στεφάνια στήν
Ἀθήνα.
μούς, καί λίγο ἀργότερα
μετά τήν τελική μας ἥττα,- πᾶνε πιά οἱ ἐλεύθερες κουβέντες
μας, πάει κι ἡ Περίκλεια αἴγλη,
ἡ ἄνθηση τῶν Τεχνῶν, τά Γυμναστήρια καί τά Συμπόσια τῶν
σοφῶν μας. Τώρα
βαριά σιωπή στήν Ἀγορά καί κατήφεια, κι ἡ ἀσυδοσία τῶν
Τριάντα Τυράννων.
Τά πάντα (καί τά πιό δικά μας) γίνονται ἐρήμην μας, χωρίς
καθόλου
τή δυνατότητα μιᾶς κάποιας προσφυγῆς, μιᾶς ὑπεράσπισης ἤ
ἀπόλογίας,
μιᾶς ἔστω τυπικῆς διαμαρτυρίας. Στή φωτιά τά χαρτιά καί τά
βιβλία μας·
κι ἡ τιμή τῆς πατρίδας στά σκουπίδια. Κι ἄν γινόταν ποτέ νά
μᾶς ἐπέτρεπαν
νά φέρουμε γιά μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αὐτός δέ θά
δεχόταν ἀπό φόβο
μήπως καί πάθει τά δικά μας - μέ τό δίκιο του ὁ ἄνθρωπος.
Γι’ αὐτό
καλά εἶναι ἐδῶ - μπορεῖ καί ν’ ἀποχτήσουμε μιά νέα ἐπαφή
μέ τη φύση
κοιτώντας πίσω ἀπό τό σύρμα ἕνα κομμάτι θάλασσα, τίς πέ-
τρες, τά χορτάρια,
ἤ κάποιο σύννεφο στό λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι
ἴσως
μιά μέρα νά βρεθεῖ ἕνας νέος Κίμωνας,* μυστικά ὁδηγημένος
ἀπό τόν ἴδιο ἀιτό, νά σκάψει καί νά βρεῖ τή σιδερένια αἰχμή άπ’
το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αὐτήν, καί νά τήν κουβαλήσει ἐπίση-
μα
σέ πένθιμη ἤ δοξαστική πομπή, μέ μουσική καί στεφάνια στήν
Ἀθήνα.
Λέρος,
21.ΙΙΙ.1968
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου